vesayet altında olmak ne demek?
Vesayet, Türk Medeni Kanunu'nda düzenlenen ve reşit olmayan veya reşit olmakla birlikte belirli sebeplerle kendi işlerini göremeyen kişilerin haklarını korumak ve temsil etmek amacıyla kurulan bir hukuki kurumdur. Temel olarak, kısıtlılık altına alınan veya velayet altında bulunmayan küçüklerin menfaatlerinin korunmasını amaçlar.
Vesayeti Gerektiren Haller:
- Küçüklük: Reşit olmayan ve velayet altında bulunmayan her çocuk için vesayet makamları tarafından vasi atanır.
- Kısıtlılık: Akıl hastalığı, akıl zayıflığı, savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşam tarzı veya malvarlığını kötü yönetme gibi sebeplerle kendi işlerini görmekten aciz olan veya başkalarının güvenliğini tehlikeye düşüren reşit kişiler, mahkeme kararıyla kısıtlanabilir ve kendilerine vasi atanır.
- Özgürlüğü Bağlayıcı Ceza: Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı cezaya mahkum olan kişiler için de vesayet hükümleri uygulanır. Bu durumda, ceza infaz kurumunun bulunduğu yerdeki vesayet makamı tarafından vasi atanır.
Vesayet Organları:
- Vesayet Makamı: Sulh hukuk mahkemesi, vesayet makamı olarak görev yapar. Vasi atanması, denetlenmesi ve vesayetle ilgili diğer kararların alınması gibi görevleri vardır.
- Denetim Makamı: Asliye hukuk mahkemesi, denetim makamı olarak görev yapar. Vesayet makamının işlemlerini denetler ve önemli konularda karar verir.
- Vasi: Vesayet altındaki kişinin malvarlığını yönetmek ve kişisel çıkarlarını korumakla görevli kişidir. Vasi, vesayet makamının onayıyla bazı işlemleri yapabilir. Vasinin sorumlulukları Türk Medeni Kanunu'nda detaylı olarak düzenlenmiştir.
Vesayetin Sona Ermesi:
Vesayet, vesayeti gerektiren sebebin ortadan kalkmasıyla (örneğin, küçüğün reşit olması, kısıtlılık kararının kaldırılması) veya vasinin görevden alınması, istifası veya ölümü gibi durumlarda sona erer.
Ek Bilgiler:
- Vesayet davası açmak için, ilgili kişinin yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesine başvurulması gerekir.
- Vasi atanacak kişide aranan nitelikler ve vasinin görevleri Türk Medeni Kanunu'nda detaylı olarak belirtilmiştir.
- Vesayet altındaki kişi, bazı durumlarda vasisinin izniyle kendi adına işlem yapabilir.
- Vesayet konusu karmaşık bir hukuk alanıdır ve bir avukattan hukuki yardım almak faydalı olabilir.